Żydowski Ostrowiec: 1973

sobota, 27 lutego 2021

Barbara Reńska

REŃSKA Eugenia Barbara, zamężna Zagórska (29 VIII 1909 Ostrowiec Świętokrzyski - 14 VI 1975 Londyn), aktorka, reżyser. Była żoną Wacława Zagórskiego. Ukończyła filologię klasyczną na Uniw. Warsz. i podjęła pracę nauczycielską; równocześnie studiowała w PIST, który ukończyła w 1935. Debiutowała 20 VIII 1935 w roli Bianki ("Stare wino") w T. Narodowym. Następnie występowała w T. Wołyńskim im. Słowackiego (1935-37) i w T. Miejskich w Łodzi (1937-39); jesienią 1938 z zespołem łódz. była w Gdańsku. W tym okresie grała takie role, jak: Tessy ("Jutro pogoda"), Helena ("Most"), Nike Napoleonidów ("Noc listopadowa"), Obywatelka Sława ("Gałązka rozmarynu"). L. Kielanowski pisał, że zwracały uwagę "jej pełna wyrazu sylwetka, dźwięczny melodyjny głos i inteligentne prowadzenie dialogu".

W czasie okupacji niem. działała w konspiracji: współpracowała z tajną Radą Teatr., kierowała zespołem łączniczek i kolporterek socjalistycznej organizacji pn. Wolność, Równość, Niepodległość, prowadziła jej tajną drukarnię. W szeregach AK uczestniczyła w powstaniu warsz. (odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem AK i Medalem Wojska). Brała też aktywny udział w akcji pomocy Żydom; w 1973 przyznano jej za to izraelski medal Yad Vashem - Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (numer 816). Po upadku powstania została wywieziona do niem. obozu jenieckiego.

Po oswobodzeniu należała do zespołu T. Ludowego im. Bogusławskiego, który pod kier. L. Schillera występował w skupiskach pol. na Zachodzie (grała wtedy Druhnę w "Godach weselnych"). W 1946-48 była w zespole T. Dramatycznego 2 Korpusu; grała m.in. Dosię ("Skalmierzanki"), Gospodynię ("Wesele"). Następnie zamieszkała w Londynie i do końca życia była aktorką i reżyserem T. Polskiego ZASP; od 1961 prowadziła Laboratorium Teatr. Młodych. Konieczność pracy zarobkowej sprawiła, że rzadko występowała na scenie; ważniejsze jej role z tego okresu, to: Ewa ("Displaced Person"), Matka ("Skrzypcowa dusza"), Matka ("Głupi Jakub"). Reżyserowała m.in. "Dwa teatry", "Sędziów", "Ich czworo". Najwięcej czasu poświęcała pracy pedag.; "umiała przekazywać swym uczniom wiele swych umiejętności i przelewać w nich swój entuzjazm. Daleka od efekciarstwa, wpajała w nich miłość do prawdy w sztuce" (Kielanowski).

Źródło: Barbara Reńska ::: Osoby ::: Encyklopedia teatru polskiego