„Poranek w Ostrowcu, czyli zbieranie
się na jarmark” - litografia Jana Feliksa Piwarskiego.
Jest to jeden z nielicznych przekazów
ikonograficznych obrazujących dawny Ostrowiec w I połowie XIX
wieku. Widzimy na nim zwartą zabudowę drewnianych domostw o
konstrukcji bierwion, tzw. sumikowo-łątkowej, krytych gontem, mocno
nadwyrężonych zębem czasu. W środku kompozycji widoczny wąwóz,
nad którym zabudowa wsparta jest na palach. W ich prześwicie widać
zabudowę północnej pierzei rynku.
Litograf wykonał rysunek z miejsca
gdzie dziś przebiega ulica Górzysta, ów wąwóz był w miejscu
dziś [nie]widocznego zapadliska, które sztucznie zostało wyrównane
do poziomu rynku.
Na jego miejscu stoją dziś
kamieniczki południowej pierzei placu Wolności. W XIX wieku to
przejście pod zabudową zwane było dumnie Bramą Częstocicką.
Lecz nie mizerna architektura jest atrakcją tej litografii, ale
sztafaż ze sceną rodzajową mieszczuchów, Żydów i chłopów,
którzy dobijają między sobą targu. Strój, gesty, przedmioty
ruchome w rękach widocznych postaci dostarczają nam informacji o
dawnych mieszkańcach miasta. Ostrowiec w tym czasie liczył niewiele
ponad 3 tys. mieszkańców, w tym znaczny procent ludności
pochodzenia żydowskiego, którzy zajmowali się handlem i
rzemiosłem.
Autor litografii Jan Feliks Piwarski
urodził się w 1794 roku, od roku 1818 sprawował funkcję
konserwatora w gabinecie rycin powstałego wówczas Uniwersytetu
Warszawskiego, a w roku 1823 mianowany został profesorem w szkole
przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego. W 1844 został
profesorem Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie. Wówczas to wraz z
kolegami wędrował po prowincjach Królestwa Polskiego rysując cykl
widoków małych miast. Litografia ostrowiecka powstała w 1845 roku.
„Zabytki w naszym muzeum”, Wojciech
Kotasiak, „Walczymy o Stal”, 24 czerwca 1982 r., nr 7 (1512)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz