Makkabi i Gwiazda

Waldemar Frańczak
Klub Sportowy Zakładów Ostrowieckich 1929-1939
Ostrowiec Św. 2019

s. 197-198

Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe Makkabi i Żydowski Robotniczy Klub Sportowy Gwiazda

Aktywność sportową przejawiała także młodzież żydowska. Na terenie miasta działały dwa kluby żydowskie, a pierwsze informacje o nich mamy z 1931 roku. Piłkarze Żydowskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego Makkabi w sierpniu tego roku rozegrali mecz w Opatowie z miejscowym OKS, natomiast futboliści Żydowskiego Robotniczego Klubu Sportowego Gwiazda rywalizowali 5 września z KS Strzelec Ostrowiec.

Pierwszy z wymienionych klubów skupiał głównie zamożniejszą młodzież z rodzin kupieckich i inteligenckich, natomiast Gwiazda związana była z żydowską lewicową partią Poalej Syjon i grupowała młodzież robotniczą.

Najpopularniejszą dyscypliną w obu klubach była piłka nożna. Mamy jednak informacje o uprawianiu innych dyscyplin. Kiedy 19 czerwca 1932 roku pływacy KSZO oddawali do użytku pływalnię, zorganizowano zawody, w których udział wzięli także pływacy Makkabi i Gwiazdy. W trakcie zawodów rozegrano dziewięć konkurencji, jednak wśród zawodników zajmujących czołowe lokaty byli tylko pływacy KSZO.

W maju tego samego roku wewnątrzklubowe zawody kolarskie zorganizowała Makkabi. Cykliści rywalizowali na trasie 36 km z Ostrowca do Sienna. Zawody wygrał M. Najnudel, który pokonał trasę w 1 godz. 10 minut. Drugi był L. Worcman – 1 godz. 15 minut, a trzeci J. Gottlieb – 1 godz. 20 minut.

Jeśli chodzi o występy żydowskich piłkarzy to rywalizowali oni najczęściej z lokalnymi zespołami, utrzymywali również kontakty z klubami z Opatowa, Wierzbnika, Suchedniowa i Tarnobrzega. Wyższy poziom reprezentowali futboliści Makkabi, którzy w 1932 roku w turnieju, prawdopodobnie o mistrzostwo miasta, zajmowali wyższą lokatę w tabeli niż Gwiazda, a dwa lata później doszli do półfinału turnieju o mistrzostwo miasta, w którym zostali wyeliminowani przez późniejszego triumfatora – KSZO.

Makkabi uczestniczyła także w rozgrywkach prowadzonych w podokręgu kieleckim przez Kielecki Okręgowy Związek Piłki Nożnej. Według informacji „Przeglądu Sportowego”, Makkabi w wiosnę 1934 roku grała w klasie C, a jesienią tego samego roku rywalizowała w klasie B.

Ostatnia informacja o żydowskich klubach, jaką udało się znaleźć pochodzi z września 1935 roku. „Przegląd Sportowy” pisał wówczas: „Dobrze rozwijająca się sekcja piłkarska ŻTGS Makkabi po ustąpieniu z prezesostwa p. M. Altermana nie daje o sobie znaku życia”.

Klub Sportowy "Gwiazda" w Ostrowcu, fot. Szmul Muszkies

Makabi

W sierpniu 1931 r. „Przegląd Sportowy” odnotował wizytę ostrowieckiej Makabi w Opatowie, gdzie piłkarze tego żydowskiego klubu ulegli OKS 0:3.

W 1932 roku, już na drugim stawie, pływacy KSZO wybudowali po godzinach pracy lepszą pływalnię. Jej otwarcie odbyło się 19 czerwca 1932 r. Z tej okazji zorganizowano zawody międzyklubowe z udziałem żydowskich klubów sportowych Makabi i Gwiazdy z Ostrowca oraz zawodników niestowarzyszonych. W trakcie zawodów rozegrano dziewięć konkurencji2.

Ziemia Radomska z 5 maja 1932 r., nr 102.
3 maja rozegrano w godzinach popołudniowych mecz KS Strzelec - ŻKS Makabi. Mecz został przerwany przy stanie 1:1, gdyż Makabi kilka minut przed końcem meczu zeszła z boiska.

Ziemia Radomska z 20 maja 1932 r., nr 117
Wyniki „świątecznych zawodów” KSZO II - ŻKS Gwiazda 1:0. Gracze ŻKS tradycyjnie zeszli z boisk przed końcem meczu.

Ziemia Radomska z 20 maja 1932 r., nr 117
22 maja odbył się towarzyski mecz Makabi Wierzbnik - Gwiazda Ostrowiec 4:2. Sędziowali Marciszewski i Zbroja.

Ziemia Radomska z 2 czerwca 1932 r., 123
Odbył się tu mecz PKS Ostrowiec - Makabi Ostrowiec 3:0 (1:0). Bramki strzelili Kostlicha (chyba Kostucha) i Sumera. „Nowo zorganizowana drużyna policyjna okazała się groźnym przeciwnikiem drużyn miejscowych. Zainteresowanie meczem duże, pomimo złej pogody.

Ziemia Radomska z 12 czerwca 1932, nr 132
5 czerwca w niedzielę PKS - ŻKS Gwiazda 5:0, Sumera 3, Pająk 2. Młoda drużyna policyjna wykazuje się nadal jako ambitny zespół.
12 czerwca rewanż

Ziemia Radomska z 15 czerwca 1932, nr 134
W sobotę (11 czerwca) na boisku miejskim został rozegrany mecz pomiędzy KS Strzelec - Gwiazda 1:0

Ziemia Radomska z 15 czerwca 1932, nr 134
W sobotę (11 czerwca) na boisku miejskim został rozegrany mecz pomiędzy KS Strzelec - Gwiazda 1:0

12 czerwca PKS - Makabi 3:2, gra b. ambitna, obie drużyny pracowały na zwycięstwo
Ziemia Radomska z 22 czerwca 1932 r., nr 140

17 czerwca na boisku miejskim odbył się mecz pomiędzy ŻKS Makabi i Tur 2:0.
Ziemia Radomska z 19 sierpnia 1932, nr 188

W bieżącym sezonie piłka nożna rozwinęła się w Ostrowcu z powodu budowy boiska przez Związek Strzelecki i działa 6 klubów. Ostatnio powstał KS Rezerwa i Polska Praca. Efektem wzrostu znaczenia piłki nożnej może być wynik meczu 2 p.p. Leg z Sandomierza ze Strzelcem 2:2.
Gazeta podaje nieoficjalną tabelkę ostrowieckiej gry w piłkę nożną (może to turniej siódemkowy?), uwzględniając w niej dwa walkowery za zejście z boiska klubów Makabi i Gwiazda.

1. PKS 12:4
2. Strzelec 17:4
3. KSZO 8:3
4. Makabi 6:15
5. TUR 3:15
6. Gwiazda 1:15

Przegląd Sportowy z soboty 26 maja1934, nr 42,
KSZO II - Makabi 3:1.

Przegląd Sportowy z 9 czerwca1934, nr 46,
w Ostrowcu mecz Makabi Ostrowiec - KSZO II 2:1

Przegląd Sportowy z 16 czerwca1934 r., nr 48
w meczu o mistrzostwo klasy C KSZO - Makabi 3:1 (chyba KSZO II)

Przegląd Sportowy z 30 czerwca1934, nr 52,
Mecz Unia II - Makabi 3:1.

Przegląd Sportowy z soboty 14 lipca 1934 r. nr 56
o mistrzostwo klasy C Makabi Ostrowiec - Strzelec Opatów 3:0.

Przegląd Sportowy z 4 sierpnia1934, nr 61,
Makabi Ostrowiec -Gwiazda Wierzbnik 6:0

Przegląd Sportowy z 11 sierpnia 1934 r., nr 63
W powtórzonym meczu klasy C Makabi Ostrowiec - Rezerwa 3:1.

Przegląd Sportowy” z 25 sierpnia 1934 r. nr 68,
Makabi pobiła Sokół Tarnobrzeg 4:1.

Przegląd Sportowy z 1 września 1934 r. nr 70.
w meczu drużyn żydowskich Wierzbnik - Makabi 3:5

Przegląd Sportowy z 15 września 1934 r., nr 74.
Turniej piłkarski o mistrzostwo miasta przyniósł w finale zwycięstwo KSZO nad TUR 4:1, bramki Siejko - 2, Artykiewicz 2. W półfinale KSZO wyeliminował Makabi.

Przegląd Sportowy z 22 września 1934 r. nr 76,
Suchedniów: Makabi Ostrowiec-Sarmacja (zespół klasy B) 2:2

Przegląd Sportowy z 13 października 1934, nr 82 sobota
KSZO III - Makabi 7:1.

Przegląd Sportowy z 20 października 1934, nr 84
KSZO-Makabi 1:0, Artykiewicz

Przegląd Sportowy z 10 listopada 1934 r. nr 90
Mistrz Kl. B KSZO II- Makabi 1:1, Hytler Głowacki

„Przegląd Sportowy” z 12 września 1935 r., nr 97.
Dobrze rozwijająca się sekcja piłkarska ŻTGS Makabi po ustąpieniu z prezesostwa p. M. Altermana nie daje o sobie znaku życia.

Ziemia Radomska z 20 maja 1932 r., nr 117
Podczas zawodów ŻKS Makabi na trasie 36 km Ostrowiec-Sienno uzyskano następujące wyniki: M. Najnudel- 1 godz. 10 minut, L. Worcman- 1 godz. 15 minut i Gottlieb 1 godz. 20 minut.

Po 1935 r. nie napotkałem na żadne info odnośnie klubów żydowskich

Informacje na temat Żydoskiego Klubu Sportowego Makabi w Ostrowcu zgromadził i życzliwie udostępnił Waldemar Frańczak.

Chaja Muszkies - Helen Mueller

Chaja Muszkies, 1932, Ostrowiec, fot. Szmul Muszkies

Helen Mueller, 2015, Toronto, fot. Wojtek Mazan