Zdjęcie szkolne

fot. Szmul Muszkies [?], 1936 r.

Rewers zdjęcia

Rada Miasta w latach 1936-1939

Książka protokołów Rady Miejskiej, akta za lata 1936-1939, kart 175 Akta sporządzone w ręcznie w języku polskim.
Wśród 32 radnych wchodzących w skład Radym Miejskiej w Ostrowcu Św. było 13 osób pochodzenia żydowskiego, a mianowicie: Abram Bajnerman, Jankiel Blikzylber, Josek Finkielsztajn, Josek Halpern, Izrael Idel Hejne, Lejbuś Fiszel Hejne, Moszek Szyja Lederman, Jakób Icek Rubinsztajn, Szyja Ryba, Dawid Zylberdrut, Szmul Zysman, Mojżesz Schieber, Róża Schieberowa. Przedstawiciele społeczności żydowskiej wchodzili również w skład różnego rodzaju komisji. W protokołach z zebrań Rady Miejskiej pojawiają się uwagi wygłaszane przez radnych pochodzenia żydowskiego. Podczas zebrań były również rozpatrywane sprawy dotyczące społeczności żydowskiej w Ostrowcu Św. Chociażby kwestia zamiany placów między władzami miasta a J. Krongoldem (k. 16).

Źródło: Akta miasta Ostrowca Świętokrzyskiego (Sygn. 2891), Archiwum Państwowe w Kielcach.

Basia Goldsztajn

Szukamy informacji na temat Basi Goldsztajn, ur. w 1930 r. w Ostrowcu. Nazwisko pisane różnie - Goldsztajn, Goldman. Basia używała także nazwiska Wiśniewska.

Córka Mosze i Estery, ojciec zmarł w 1938 roku, córkę wysłali do brata dziadka w Staszowie. W 1940 roku wysłana przez wujka do kogoś na wsi blisko Staszowa, tam pracowała, sąsiad zdradził, ale ona przekonała Niemców, że jest katoliczką. Zabrana w 1947 przez Koordynację do domu dziecka w Łodzi. Była wtedy dużą dziewczyną, 15-17- letnią. Najpewniej wyjechała do Izraela.

Szukamy kontaktu do Basi jeśli jeszcze żyje lub jej rodziny. Ma (lub miała) kuzynkę w Izraelu - Riwka Ruda (Horvitz), która mieszka (lub mieszkała) w kibucu.

Źródło: Karta ze zdjęciem - Ghetto Fighters’ House w kibucu Lohamei Hagetaot
 „Dziennik podróży”Lejba Majzelsa z Żydowskiego Instytutu Historycznego

Szlama Dawid Ejger

Roberto Akerman (Messenger):
Hello my friend. You live in Ostrowiec right? I live in Brazil. My grandpa lived in Ostrowiec until 1922 when he came to Brazil.

Dzięki życzliwości Roberto Akermana.

Ulica Okólna

ul. Okólna, po prawej wlot ul. Siennieńskiej, w głębi zabudowa Rynku, data i autor nieznane

ul. Okólna, street view, 2017

Willa Chaskiela Krongolda

Willa Chaskiela Krongolda powstała najprawdopodobniej w połowie lat 30. XX wieku. Nie wiadomo dlaczego pod koniec tego dziesięciolecia budynek wraz z działką przechodzi w ręce Stanisława Paklezego, właściciela apteki na alei 3 Maja. Architekt tej modernistycznej willi pozostaje nieznany. Obecnie budynek znów jest wystawiony na sprzedaż.

Willa Krongolda, ul. Składowa 10, fot. W. Mazan, 29 czerwca 2018r.

Zdjęcie powstały dzięki państwu Świąder.

Wieszak

Dzięki uprzejmości Doroty Kowalczyk. Fot. W. Mazan

Martwa natura z synagogą

Fotografia ze zbiorów Tadeusza Religi.

Blondynka i brunetka

"Blondynka i brunetka / Indianka i Indianka", 2014
fotokolaż
kolekcja MoMA Sao Paulo

W tej pracy pokazuję obok siebie zdjęcie moich ciotek z Ostrowca Świętokrzyskiego i fotografię dwóch Indianek z Brazylii.

Anna Bella Geiger (pl, eng)
wystawa "Mapy pod niebem Rio de Janeiro" w Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki

Pałac Fraenkla

s. 77

W 1835 r. dobra ostrowieckie zostały wystawione na licytację. Trybunał Cywilny I-ej Instancji Województwa Sandomierskiego na audiencji publicznej w sprawie o przymusową sprzedaż dóbr Ostrowca i Nietuliska Małego wydał 18 V 1836 r. w Radomiu wyrok przysądzający te dobra Abrahamowi Simonowi Cohenowi, bankierowi warszawskiemu. A. S. Cohen działał w porozumieniu z hr. Henrykiem Łubieńskim. Na Kuźni stał wielki piec, fryszerki, kuźnia, tartak i młyn dzierżawione wówczas przez H. Łubieńskiego (1793-1883) wiceprezesa Banku Polskiego. Łubieński planował kupienie dóbr ostrowieckiech, aby tu rozwinąć przemysł hutniczy. Ponieważ nie chciał rozgłosu, podstawił do licytacji Cohena. O tym, że traktował dobra ostrowieckie jako własne świadczy zlecenie plenipotentowi Antoniemu Klimkiewiczowi (ok. 1800-1870) budowy nowej huty, niedaleko Ostrowca na prawym brzegu Kamiennej. […]

s. 84

W 1839 r. Henryk Łubieński stał się prawnie właścicielem dóbr ostrowieckich i wtedy nastąpiło rozliczenie finansowe z A.S. Cohenem. Do 1839 r. stanęły nad Kamienną 2 wielkie piece z potrzebnymi wydziałami i fabryczną osadą zwaną Klimkiewiczowem. […]

s. 85

W 1867 r. od Banku Polskiego dobra ostrowieckie nabył Julian Łubieński (1827-1873) syn Henryka. Tego samego dnia połowę dóbr odsprzedał Domowi Handlowemu SamuelaAntoni Fraenkel. W 1869 r. druga połowa dóbr stała się własnością barona Antoniego Edwarda Fraenkla właściciela wspomianego domu handlowego.

A.E. Fraenkel stworzył w posiadanych przez siebie dobrach duży kombinat przemysłowy, w skład którego wchodziły: huta Klimkiewiczów (późniejsze Zakłady Ostrowieckie) oraz walcownia Irena pod Zaklikowem (zbudowana przez hr. H. Łubieńskiego, właściciela huty ostrowieckiej). W 1870 r. A.E. Fraenkel nabył zakład wielkopiecowy w Starachowicach (w roku 1875 przejęło go Towarzystwo Starachowickich Zakładów Górniczych S.A.) Siedziba Zarządu mieściła się w 1870 r. w Klimkiewiczowie (w 1876 r. w Nietulisku).

[…]

s.86

W 1880 r. dobra ostrowieckie od A.E. Fraenkla kupił bankier warszawski Władysław Laski. Kiedy jego córka Maria Berta Karolina Oktawia Wiktoria (1867-1940) wyszła 19 IV 1885 r. za mąż za hr. Zygmunta Marię Jakuba Filipa Ludwika Wielopolskiego (1863-1919) otrzymała własne dobra ostrowieckie. Z dóbr tych wyłączono wcześniej teren zajmowany przez kolej żelazną, doprowadzoną do Ostrowca w 1884 r. oraz hutę i osadę fabryczną Klimkiewiczów, dla którego założono odrębne księgi wieczyste. W 1885 r. powstała Spółka Udziałowa Zakładów Ostrowieckich Władysława Laskiego i Jerzego Oktawiusza Pastora przekształcona w 1886 r. w Towarzystwo Akcyjne Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich. […]

Zygmunt i Maria Wielopolscy zamieszkali w Częstocicach. Tu pałac dla nich projektował architekt Leandro Jan Ludwik Marconi (1834-1919). Wykorzystał on wcześniejszy, niezrealizowany projekt z 1871 r. pałacu wykonany dla barona A.E. Fraenkla, który chciano umiejscowić w Klimkiewiczowie w sąsiedztwie istniejącej huty, prawdopodobnie na terenie późniejszego parku fabrycznego (rysunki architektoniczne L. Marconiego mają podpis: Pałac w dobrach ostrowieckich w Klimkiewiczowie dla bar. Fraenkla) [przyp. 88 – Związki Marconich z Fraenklami były dużo starsze, gdyż w 1851 r. ojciec Leandra Henryk Marconi wykonał projekt kaplicy grobowej Laskich i Fraenklów (potem i Wielopolskich) na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.].

Klimkiewiczów. Niezrealizowany projekt L. Marconiego płacu dla A.E. Fraenkla, elewacja frontowa

j.w. elewacja ogrodowa

s. 87

W 1903 r. w Częstocicach Zygmunt hr. Wielopolski posiadał stajnię koni półkrwi (w guberni radomskiej było 20 stajni), oborę z bydłem rasy Simmenthal (w guberni 14 obór), tartak na Kuźni dzierżawiony przez I. Hejnego [przyp. 89 – Kalendarz informacyjny Guberni Radomskiej na 1903 rok, Radom 1903, str. 131-132, 249.].

Źródło: Waldemar Ryszard Brociek „Dwór i folwark w Częstocicach. Częstocice – ośrodek administacyjny dóbr ostrowieckich” [w:] „Dwór. Ostoja tradycji, zwyczaju, polskości”, Ostrowiec 2009.

Ogrodzenie

Ogrodzenie szkoły Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego,
popularnie zwanej "samochodówką", ul. Mickiewicza, fot. W. Mazan, 2018

j.w.

Ogrodzenie Domu Heinego, fragment zdjęcia poniżej

Dom Heinego, ul. Iłżecka, lata powojenne

dom prywatny przy ul. Orkana, fot. W. Mazan, 2019

j.w.